Tin anh trai được học bổng tiến sĩ của Nhật như hòn đá tảng chắn ngang người Kim. Cô như bị thu nhỏ lại, không thấy mình trong gương. Tất cả chỉ một màu trắng toát, lạnh lẽo đến run người, môi cô nứt nẻ, tươm máu, cô cố rướn người về phía ánh sáng chớp tắt giữa hai tảng băng. Trượt, cú trượt đẩy vút cô bắn về phía trước.
Lẫn trong mơ màng những làn sương mỏng manh tỏa khói, xuyên qua ráng chiều nhạt nắng màu lam, Kim đáp nhẹ xuống cành trúc đong đưa ve vẩy. Cô nghĩ mình sẽ ngã, ngã thật, chễm chệ trên một ụ rơm ẩm ướt. Cô cười tươi, hết cỡ, toét cả miệng, càng lúc cô thấy miệng mình rộng toát ra và nó bắt đầu nuốt. Gió thổi ào ào cuốn theo rơm rạ thóc lúa tọc thẳng vào miệng. Nước sông suối từ thượng nguồn bên kia đồi lũ lượt tràn về theo nhau rót thẳng vào miệng. Lạnh và ướt, ngứa ngáy cả người, cô vùng vẫy quơ quàng cả lên, không thở nổi, cô bật thẳng người đạp mẹ văng xuống đất.
Kim thở gấp liên hồi, nhìn mẹ lò dò ngồi dậy, cô sợ hãi xin lỗi mẹ rối rít trong từng câu nấc nghẹn. Bà ngạc nhiên nhìn con gái, lờ mờ cảm nhận gì đó bất thường:
– Gì vậy con? Sao con xin lỗi, con đang bệnh mà.
– Con bệnh! chết!. Như sực nhớ điều mình đã bỏ lỡ, cô ngại ngùng hỏi:
– Hôm nay thứ mấy mẹ?
Cô lắc đầu bất lực, thút thít khóc như trẻ nhỏ. Nỗi sợ hãi xen lẫn nỗi thất vọng vì đã làm mọi người thất vọng. Hay vì nỗi cô đơn trên một hành trình dài mà cô nghi ngờ bản thân mình không thể đi hết con đường mình không chọn. Cô cứ nấc, mẹ cô vuốt những lọn tóc ướt bết mồ hôi, bà vẫn chẳng hiểu vì sao con gái khóc. Con nằm mấy hôm lúc tỉnh lúc mê làm bà lo lắng, con bà sẽ theo không kịp với cái bọn kia, chúng toàn là thiên tài bác học. Bà lo con bệnh một mà lo vỡ bài đến hai, có ai hiểu lòng bà.
Có chứ. Đôi lúc Kim ước mình đừng quá nhạy cảm, đừng mộng mơ sướt mướt, chỉ cần học thôi đừng nghĩ gì. Nhưng cô luôn bị cuốn theo những suy nghĩ triền miên bất tận về cái bóng lớn của gia đình. Nghe mẹ hỏi con mơ thấy gì mà hốt hoảng, Kim ngần ngừ nói không nhớ. Cô nhớ! Nhưng đã lâu rồi hai mẹ con không dành không gian cho nhau, tất cả những cuộc hội thoại chỉ xoay quanh học hành, những buổi chạy trối chết cho kịp giờ học thêm. Ăn trên xe và ngủ gật đầu áp vào lưng mẹ. Kim mệt mỏi cả nhà cũng mệt mỏi, thời khắc nào để chia sẻ tâm tư, nó rơi lạc đâu rồi.
Kim ái ngại cho cuộc đua tiếp sức này. Đã bao lần Kim muốn tỏ bày cùng mẹ, rồi nghĩ bà sẽ đuối sức trước cả cô, đó không phải là kết quả cần được báo trước, đó là những cái bóng nhảy múa liên hồi quanh ngôi đền tổ tiên được đút bằng thành tích học vị. Những khuôn mặt ám lên đó không sắc màu lạnh ngắt. Cô muốn vượt qua dù chỉ một lần giới hạn của bản thân, rũ bỏ chiếc áo giáp quá nặng mặc những nháo nhào xô đẩy. Chỉ một lần soi mình trong gương và tự hỏi mình muốn gì, thế thôi!
Sau cuộc trò chuyện thân tình giữa hai cô trò, Kim ngộ ra vài điều. Kim yêu mẹ mình qua nỗi lo toan chu toàn mọi việc, đôi khi bà quên mất chính mình, quên mất thời gian trôi đi sẽ lấy đi sức sống của bà. Đã đến lúc cô nói yêu mẹ và muốn mẹ được hạnh phúc, nhưng không phải cách này, có nhiều cách yêu thương mà ta buộc phải chọn lọc cho từng thành viên trong gia đình. Với mẹ đó là sự giải thoát tư tưởng nối tiếp thế hệ, giải thoát khuôn mẫu, và buông tay tất cả. Chỉ có thế, cả mẹ và con mới có thể là chính mình. Kim phải tập tễnh đi lại từ đầu, để mỗi dấu chân là một thành lũy vững vàng cho tương lai của chính cô.
Xin phép cô chủ nhiệm Kim về sớm hai tiết cuối sinh hoạt lớp, Kim phóng liền hai bậc thang xuống lầu, không thăm dò ngó quanh. Cô rút chiếc áo len mỏng khoác lên người đi thẳng ra cổng. Qua vài ngã tư đường cô rẽ vào ngôi nhà có cổng rào bằng dàn hoa dâm bụt, khoảng sân nhỏ đầy tiếng cười của các bé gái trai tuổi còn học mẫu giáo. Kim đã đến đây một lần cùng với lớp của mình trong buổi học ngoại khoá, đó có thể là ngày hội của lớp, không chỉ riêng cô, nhìn những khuôn mặt ngỡ ngàng cảm thông xen lẫn chút ngại ngùng của lũ bạn, Kim hiểu chiếc lồng vàng mà cô ẩn mình mỗi ngày không phải là chiếc lồng duy nhất. Đã có điều gì đó trong cô thức tỉnh, hay nói đúng hơn việc được chơi đùa cùng lũ trẻ đã khơi mào trong cô một hướng đến. Cô sợ! Một cuộc cách mạng sẽ nổ ra, một thứ dân ngoại đạo trong một gia đình sùng đạo, không dễ để bước ngoặt. Tuy nhiên, đến thời khắc tiếng chuông ngân vang, cô phải chọn hướng đi đúng cho mình. Cô không muốn đứng ngoài guồng cuộc sống, cô muốn tồn tại theo cách mà cô yêu thích nhất, mạnh mẽ nhất. Mới chỉ là khởi đầu!
Lệ Hồng