Thuở ấy, mỗi khi nghe ca sĩ Thanh Thúy hát bài Viếng Lăng Bác của nhạc sĩ Hoàng Hiệp là tôi lại đâm chiêu. “Con ở miền nam ra thăm lăng Bác, đã thấy trong sương hàng tre bát ngát..ôi hàng tre….”. Hình ảnh đó làm tôi mơ mộng, âm thanh lao xao của hàng tre đưa tôi rong chơi. Có lẽ thêm một phần cơ duyên từ bài hát, đã thôi thúc tôi hướng về Hà Nội nhiều hơn. Vùng đất với muôn vàn cảnh đẹp và cũng từng chịu nhiều thương tích trầm mình.
Lần đầu tôi xếp hàng trong cơn mưa lất phất, lặng lẽ từng bước chậm và không dám nhìn đoàn người dài dằng dặc phía trước mình. Tôi hát thầm như thủ thỉ lời hứa khi xưa nay đã thành hiện thực. Tưởng lần hai lần ba vào Lăng thì cảm xúc sẽ khác đi, sẽ nén sự hồi hộp khi nhìn khuôn ngài của Người trong lăng kính! Thế nhưng mọi thứ vẫn như nguyên. Có khác là bước chân tôi không còn lạ lẫm. Tôi thong dong rẽ sâu vào con đường mới, khu phố xa, tâm trạng nhẹ nhàng như thể mình về thăm chốn cũ.
Đêm rất lạ! Có những lối nhỏ vắng xưa phủ màu nâu cũ, âm hưởng du dương khẽ lộng theo chiều gió ấy, vừa thoắt lại ầm ào cành lá vỡ. Vĩa hè vây quanh tiếng nói cười rộn rã, khói chè bay lên hương thơm ngai ngái, cảm giác vừa ngỡ mà vui lạ!. Tôi cuốc bộ ra nhà hát thành phố, lắng mình trên ghế đá công viên tận hưởng không gian êm ả. Se sắt trong tiếng lá rơi nhẹ giữa thinh không, tôi nghe âm vọng từ muôn trùng tiếng sóng. Lời tự sự “Một mình” của nhạc sĩ Thanh Tùng trỗi lên đầy da diết. Thoáng lại thấy dáng ‘Cô đào hát’ phe phẩy chiếc quạt xếp, mắt lạc thần. Tướng anh phu xe với chiếc áo mỏng tang gồng lưng kéo xe người trong đêm ba mươi rét ướt. Cố nhà văn Vũ Trọng Phụng ắt hẳn cũng xốn xang đau đáu phận người. Tự mỉm cười với thế giới xa vắng của mình, hư thật nhấp nháy trong sương, cơn gió đông lướt qua vai chợt lặng. Trời đêm Hà Nội cứ lạnh ấm một vùng gợi nhớ, người đến, bước đi sẽ quay về!
Phố cổ Hà Nội không còn hoài niệm trong những khung tranh của họa sĩ Bùi Xuân Phái nữa. Phố cổ là nơi tôi dạo mỗi sáng khi thèm ăn bún chả, bánh cuốn nóng. Là cái mát lạnh thoảng hương sữa, là khi tôi ngồi trước tô chè sầu riêng trong cái quán nhỏ xíu dễ thương, hoàng hôn đã chìm sâu vào những tàng cây ở công viên Thống nhất.
Để bắt kịp khung ảnh nhộn nhịp vào mỗi sớm ở hồ Gươm, hòa vào dòng người chạy nhảy, ngắm các cụ tập dưỡng sinh. Sẽ thích thú với hoạt cảnh đan xen trong tiết thu đông rượm nắng. Hương xuân khẽ khàng lấp láy quanh những đôi mắt cười. Giữa mênh mông làn nước xanh trong, chiếc cầu đỏ bắc qua cồn nhỏ. Tàng cây cổ thụ lấp ló cạnh mái đình, các dây rễ đong đưa từ thân cành thả lơ lửng lêu khêu, gợi nhớ một miền xưa xa vắng.
Cái thú ra hồ Gươm ngồi buổi sáng, giữa dập dềnh sóng nước, tâm tưởng ta có đôi lúc trôi xa vô cùng tận. Trong làn sương trắng bồng bềnh, lấp lóa ánh châu sa một vầng dương huyền diệu. Dáng vị Vua uy dũng, tay nhận gươm báo từ ân phước thần Rùa ban chợt thoát bay cao. Chênh chao tiếng chuông gió vọng ngân từ ngôi chùa cổ, một bờ hoa cỏ mim míp ngửa nghiêng, bóng nắng cũng xênh xao, gió hát. Thế nên điển tích cứ vấn vương thổi lại, nhịp thở giữa đô thị cuộn xoáy thế nào thì hồn cốt ngàn năm vẫn âm thầm soi bóng xưa. Đẹp lắm thay, bức tranh thủy mặc lại điểm tô sắc vàng lóng lánh, từng dải hoa mây trời ngọc bích giăng qua.
Lệ Hồng